"Aston Villa” 2009-10 mövsümündə bir neçə il sonra ilk dəfə bizi "Old Trafford”da məğlub etmişdi. Martin O’Nillə söhbət həmişə zövq verir. Matçdan sonra həyat yoldaşı və qızı ilə birlikdə ofisimə gəldi. Həqiqətən də, gözəl bir gecə keçirdik. Martinin köməkçisi Con Robertson və bir neçə dostum da bizə qoşulduqdan sonra əsl parti mühiti yaranmışdı. Gecənin sonunda evə başqa birinin avtomobili ilə getmək məcburiyyətində qaldım.
Federasiya kubokunun üçüncü turunda "Lids Yunayted”ə uduzduğumuz matçdan sonra ofisimə gələn fizioterapevt Alan Satton gülməkdən dayana bilmirdi. Otaqdan çıxanda "Bax, hələ də gülürsən” dedim. "Özümdən asılı deyil”, – deyə cavab verdi. "Old Trafford”dakı karyeram ərzində ilk dəfə "Lids” bizi öz meydanımızda məğlub etmişdi. Ona görə də, özünü gülməkdən saxlaya bilmirdi. Onun sevinc hissi mənə də keçmişdi. Bir tərəfdən də, öz-özümə düşünürdüm: "Bir az ciddi ol”. Oyunlardan sonra ofisimə gələn bütün məşqçilərə qonaqpərvər davranardım.
Son illərdə Arsendəki dəyişikliyin fərqinə varmışdım. "Məğlubolmaz armada”nın formalaşdığı dönəmdə biz keçid prosesini yaşayırdıq. 2002-ci il – təxminən o ərəfədə komandamızı yenidən qururduq. "Arsenal” 2001-02 mövsümündə bizim meydançamızda çempion olanda azarkeşlərimiz onları ayaq üstdə alqışladı. "Mançester Yunayted” azarkeşlərinin gözəl xüsusiyyətlərindən biri üstünlüyə hörmət etmələridi. Mən belə, bəzən "Haydı, onları alqışlayaq, niyə də olmasın? Bu arada, mən də paltardəyişmə otağında oyunçuları özünə gətirim”, – deyə düşünərdim.
Bax, belə azarkeşlərimiz var. Braziliyalı Ronaldu Çempionlar Liqasında bizə üç qol vuranda onu ayaq üstdə alqışlamalarını heç unutmuram. Ronaldu meydandan çıxanda eynən baş məşqçiləri kimi təəccüb içində idi. "Nə əcaib klubdular...” – yəqin ki, belə düşünürdü. Qari Lineker "Tottenhem” forması ilə İngiltərədə son matçına çıxanda da haqqında gözəl şüarlar səsləndirmişdilər. Bu mövzuda deyiləcək çox söz var. Belə davranışlar futbolun zirvəsidi. Meydançada yüksək səviyyəli həyəcan və əyləncə görürsünüzsə, bunu qiymətləndirmək məcburiyyətindəsiniz.
Azarkeşlərimiz ən yaxşı "Yunayted” heyətlərini gördükləri üçün yaxşı komandanın nə olduğunu gözəl bilirdilər. Çünki istinad nöqtəsi gözlərinin önündə idi. Onlar yüksək səviyyəli oyunçuları da yaxşı tanıyırlar. Məğlub olduğumuz zamanlarda isə nəticəni qəbul etməkdən başqa çarə yoxdu. Həqiqətən də, edəcək başqa bir şey yoxdu. Üz turşutmaq bir işə yaramır. 2002-ci ildə "Old Trafford”da oynadığımız o matç ikincilik üçün mübarizə apardığımız halda mənim üçün bir önəm daşımırdı. Onsuz da, "Arsenal”ın çempion olacağı bəlli idi. "Olan olub” hissiyatı hakim idi.
Çətinliklər və ya uğursuzluqlarla üzləşəndə onları yeni komanda formalaşdırıb, daha da irəli getmək naminə bir fürsət olaraq görərdik. Bizə motivasiya verən anlar bu keçidlər idi. Əsas gücümü oradan alırdım. Hətta daha da irəli gedəcəm: bu cür provakasiyalar olmasa, bu işdən bu qədər zövq alardım, ya yox, bilmirəm.
Sonrakı illərdə "Arsenal”ın oyun zehniyyəti haqqında daha çox məlumat sahibi olduq. Arsenin futbolçularına və oyun tərzinə yanaşmasında bəlli bir qəlib var idi. "Arsenal” qarşısında topa sahib olmağa ehtiyac yox idi, topa müdaxil etmək kifayət edərdi. Müdaxilə edəcək oyunçulara sahib olmaq gərəkli idi.
Apardığımız təhlillər nəticəsində, Fabreqasın, arxası qapıya vəziyyətdə topu qəbul edərkən yanındakı komanda yoldaşına onu ötürüb təkrar almaq üçün müdafiəçinin digər tərəfinə istiqamətləndiyini görmüşdük. Bundan sonra oyunçulara tapşırdım: "Fabreqas qaçanda yanından ayrılmayın və atılan ötürməyə müdaxilə edin”. Bu formada topu ələ keçirib sürətli əks-hücuma çıxardıq.
Ev matçları ilə müqayisədə, "Arsenal” "Old Trafford”da daha təhlükəli idi. Səfərdə ikən bizə qarşı özlərini açıq oynamağa məcbur hiss etmirdilər. Daha qapalı oynayardılar.
"Barselona” "Arsenal”a nisbətdə, daha təşkil olunmuş komanda idi. Topu itirən kimi tazı kimi arxasınca qaçırdılar. Topu yenidən ələ keçirmək üçün hər oyunçu topu qovalayırdı. Topu belə tez bir zamanda qazanmaq istəyi "Arsenal”da yox idi. Bununla bərabər, "Barselona” da bəzən ağını çıxartmaq mövzusunda "Arsenal”ı təqlid edərdi. 2009-cu ildə "Bernabeu”da oynanılan "El Klasiko”da Messi rəqibin cərimə meydançasında "bir-iki” edirdi. Üstəlik, Madrid klubunun bütün müdafiəçiləri cərimə meydançasının daxilindəydilər. Bir yox, azı iki-üç dəfə bunu yoxlamışdı. 6:2 hesabı ilə qələbə qazansalar da, arada elə seqmentlər olurdu, öz-özümə düşünürdüm ki, deyəsən, bunlar oyundan əllərini üzüblər.
Məncə, bütün məşqçilər bəzi zamanlarda sərt oynayan futbolçulara xəbərdarlıq etməlidilər. Arsen isə heç vaxt bunu etməzdi. Mənə görə, bu, zəiflik əlamətidi. Futbolçu meydandan qovulanda səhvi üzərinə götürmək günah deyil. Belə anlarda adam özünü pis hiss edir, çünki həmin oyunçu komandanı azlıqda qoyur.
Mənim Pol Skoulzla bağlı bəzi problemlərim var idi. Hətta axmaqca işlər gördüyü üçün onu cərimələyərdim. Oyunçu sərt müdaxilə səbəbindən kart alanda pərişan olmuram, ancaq axmaqca bir səbəbdən meydandan qovulursa, onu cəzalandırıram. Skoulzi də belə bir vəziyyətdə qırmızı vərəqə almışdı. Digər tərəfdən, oyunçunun mövsüm boyunca qaydaları pozmamasını gözləyirsinizsə, möcüzə axtarışındasınız.
Karyeramın son illərinə doğru Arsenin qurduğu "yumşaq” yarımmüdafiə xətti onun transfer etdiyi oyunçuların birbaşa təzahürü idi. Samir Nəsri klubsuz qalmışdı, Arsen onu aldı. Rosiçki boşda idi, onu da aldı, amma düzü, o, əsl Arsenin tərzində olan oyunçu idi. Arşavin sərbəst qalan kimi, haydı, onu da alaq. Bu tərzdə olan bir neçə oyunçunu heyətə qatmaq nüsxələri çoxaltmağa bənzəyir. Halbuki Arsenin əlinə keçən ilk heyət sayəsində onun ingilis futboluna girişi əla alınmışdı.
Vengerlə sona qədər paralel cığırlarda mübarizə apardıq. Təbii, öz anlayışımıza uyğun gənc oyunçuları tapıb onlar inkişaf etdirmək istəyi bizi birləşdirirdi.
Bir dəfə "Arsenal”la matçdan əvvəl Remzi demişdi ki, London klubu "Mançester Yunayted”lə müqayisədə, gənc oyunçulara daha çox şans verir deyə, onları seçmişəm. Həmin zaman öz-özümə düşünmüşdüm: "Görəsən, bu adam hansı dünyada yaşayır?”
Məncə, kimsə gənc futbolçudan bu sözləri deməsini istəmişdi. "Yunayted”i rədd etmək Remzinin öz qərarı idi. Bu, mənim üçün heç bir problem yaratmır. Komandamızda start 11-liyinə düşmək üçün daha böyük rəqabət yaşayacaqdı və bu da onun inkişafına töhfə verəcəkdi. Yanlış qərar verdiyini düşünürdüm. Bir də, "Arsenal” öz aşağı yaş qruplarından kifayət qədər oyunçu yetişdirməyib. Düzdü, bir neçə futbolçunun inkişafına yardımçı olmuşdular, ancaq bunlar fərqli şeylərdilər. Həmin futbolçuları Fransadan və digər ölkələrin klublarından gətirmişdilər. Aşağı yaş qrupundan gətirdikləri oyunçulardan təkcə Cək Uilşeri xatırlayıram. Əvəzində biz Qiqqzi, Nevilli, Skoulzu, Fletçeri, O’Şini, Braunu, Uelbeki yetişdirmişdik.
Görürsən, yenə başladım. 17 il rəqibim olan Arsenlə didişməsəm, olmaz. Özümü saxlaya bilmirəm”.
Aleks Ferqyuson - "Mənim avtobioqrafiyam”
Tərcümə və tərtibat: Rüfət Məcid