AFFA niyə süni qazondan əl çəkmir? - ARAŞDIRMA
Medianın İnkişafı Agentliyinin layihəsi: Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafı
AFFA-nın ölkə ərazisindəki bir sıra stadionlarda təbii deyil, süni ot örtüyü salması gündəmdə olan əsas mövzulardandır. Əlbəttə, futbol təbii qazon üzərində daha keyfiyyətli, daha baxımlıdır. Üstəlik, sintetik örtüklərin futbolçulara əlavə problemlər yaratdığı da faktdır. Bəs görəsən milli assosiasiya niyə süni qazon variantına üstünlük verir? Qarşısına bu idman növünü inkişaf etdirmək məqsədi qoyan qurum idman qurğularındakı meydanların yalnız təbii örtüklü olmasını təmin edə bilməzmi? Ümumiyyətlə iqlimi qazonun normal qaydada inkişafı üçün əlverişli olan Azərbaycanda bu məsələyə biryolluq əncam çəkmək olmazmı? Bu yazıda suallara cavab tapmağa çalışacağıq.
Daha bahalı, daha keyfiyyətli
Məlum məsələdir ki, təbii ot örtüyü bütün aspektlərdə sünidən üstündür. Şübhəsiz, həm də daha bahalıdır. Hərçənd belə meydanlar böyük maliyyə qarşılığında ərsəyə gəlsələr də, futbolçuların sağlamlığı və oyun estetikası prizmasından fərq yerlə göy qədərdir. Razılaşaq ki, hazırda ölkəmizdə futbolun kütləviləşməsi, inkişafı planı ilə stadion sayı tərs mütənasibdir. Düzdür, 20 il öncəki ilə indiki durum eyni deyil. Stadionların inşası istiqamətində yetərincə ciddi addımlar atılıb. Buna rəğmən, hələ də arzulanan çiçəklənmənin həyata keçirilməsini təmin edəcək sayda futbol meydanları yoxdur. Yalnız maliyyə anlayışı üzərində dayansaq, assosiasiyanın bu yöndə problem yaşamır. Tutaq ki, hazırkı büdcə növbəti illərdə bir qədər də artırıla, stadionların inşasına və ya bərpasına əlavə pul ayrıla bilər. Təbii örtüklü meydanlar böyük xərc tələb etsələr də, zamanla yeni mərhələyə qədəm qoymaq mümkündür. Bəli, məhz zamanla... Təəssüf ki, bu gün üçün ölkədəki stadionların heç yarısından çoxunun da ot örtüyünü təbiiyə çevirmək cəhdi reallıqdan çox utopiyaya bənzəyər. Qeyd etdiyimiz kimi, bu iş yalnız mərhələli şəkildə görülməlidir.
Yüklənmə amili unudulmamalıdır
Bəlli, süni qazon təbiidən fərqli olaraq, yüklənmələrə dayanıqlıdır. Bu tip meydanlar daha az qulluq, daha az xərc tələb edir. Stadion az, istifadə edən komandaların sayı çoxdursa, əlavə şərhə yer qalmır. Biri Bakı, digəri bölgədə olan iki süni örtüklü stadionu araşdıraraq tanış olduğumuz həqiqəti sizlərə çatdırmağı özümüzə borc bildik. Söhbət Binə qəsəbə stadionundan və Ağsu şəhər stadionundan gedir...
"Difai" məşq edir, 5 komanda oyun keçirir
Ağsu şəhər stadionunda 1-ci Liqa təmsilçisi "Difai" məşq edir. Sözügedən kollektiv həftə ərzində orta hesabla 6 saat bu stadiondan yararlanır.
AFFA-nın U-10, U-11, U-12, U-13 və U-14 liqalarındakı komandalar isə bu stadionda oyunlarını keçirirlər. Dəqiqləşdirsək, aşağı yaş qrupları üzrə 5 kollektiv ümumilikdə həftədə 12 saat bu meydanda mübarizə aparırlar.
Binədə vəziyyət daha dəhşətlidir
Binə qəsəbə stadionuna gəlincə, burada durum o qədər gərgindir ki, nəinki təbii, süni örtüyün də nəzərdə tutulandan daha tez vaxtda istismara yararsız şəklə düşməsi qaçılmazdır. Premyer Liqa iştirakçılarından "Araz-Naxçıvan", "Şamaxı" və "Turan Tovuz"un məşq etdiyi məkanda "Araz-Naxçıvan"ın, "Zirə"nin, "Qarabağ"ın və "Sabah"ın əvəzediciləri ev oyunlarına çıxırlar. 1-ci Liqa komandası MOİK isə sahədən həm məşq, həm də oyun üçün faydalanır. 1-ci Liqadan "Baku Sportinq", 2-ci Liqadan "Dinamo", AFFA Region Liqasından "Çinar Zəngilan"ın, AFFA U-14 liqasındakı komandanın da öz meydanında çıxdığı görüşlər sözügedən məkanda reallaşır.
Siyahı bununla yekunlaşmır. "Binə"nin U-9, U-10, U-11, U-12, U-13, qadın futbolçulardan ibarət Azərbaycan millisi, 17 yaşadək qadın futbolçulardan ibarət Azərbaycan millisi, U-16, U-17 və U-18 yığmalarımızın həm məşqləri, həm də oyunları burada baş tutur. Sadalanan kollektivlər orta hesabla Binə qəsəbə stadionunda 25 saat məşq edir, 12 saat matç keçirirlər. Belədə, təbii örtüklü meydandan danışmaq absurddur, deyilmi?
Son söz əvəzi
Təbii örtüyün tələbləri tam başqadır. Ev oyunlarını orijinal qazonda keçirən komandanın həm də əlavə məşq sahələri olmalıdır. 3-4 yox, cəmi iki komandanın müntəzəm istifadə etdiyi təbii örtük 3 aya bostanı xatırladar. Şübhəsiz, hər şey müsbətə doğru dəyişməyə hesablanmalı, uşaq futboluna da ciddi zərbə vuran sintetik qazonlu meydanların sayı ildən-ilə azaldılmalıdır. Fəqət bu, 1-2 ilə həyəta keçirilməsi mümkün olan proses deyil. Hər şey plan üzrə getsə, yaxın 5 və ya 7 ildə nəzərəçarpan dəyişikliklərə şahidlik etmək olar.
Nihat Ağasoy
Material Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmışdır.
