Milli 6 il əvvələ qayıtmamaq üçün bunu bacarmalıdır - Şans var

Medianın İnkişafı Agentliyinin layihəsi: Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafı

Qarşıdakı bir həftədə UEFA Millətlər Liqasında qrup mərhələsinə yekun vurulacaq. Artıq bir çox komandalar turnir vəzifəsinin öhdəsindən gəliblər və bu üzdən son iki tur onlar üçün formal xarakter daşıyır. Azərbaycan millisi üçün isə əksinə, taleyüklü sınaqlar irəlidədir. Qrup sonuncusu olmamaq, daha doğrusu, 6 il əvvəl başladığımız nöqtəyə - D Liqasına yuvarlanmamaq üçün üçün Estoniya və İsveçlə görüşlərə maksimum güc sərf etmək lazımdır. Düzdür, indiki halda şərtlər əleyhimizə olsa da, hətta qrupda sonuncu yeri tutub C Liqasında qalmağımız mümkündür. Necə? Həm millimizin hazırki durumu, həm də şansları barədə məlumatları diqqətinizə çatdırmaq istəyirik. 

Bəribaşdan xatırladaq ki, əvvəlki 3 tsikldə Azərbaycan yığması qrupda azı 6 xal əldə edib. İlk mövsümdə - 2018/19-da Qurban Qurbanovun rəhbərliyi altında çıxış edən yığmamız 9 xal toplayaraq yalnız Kosovodan geri qalmışdı. Bununla belə, 2-ci yer sayəsində C Liqasına yüksəldik. 2020/21-də 6 xalla 3-cü yerə geriləyən komanda C-də qalmağı bacardı. Ötən Millətlər Liqasında isə rekord (10 xal) nəticə əldə olundu, bununla belə, qrup birinciliyini Qazaxıstan əldə etdi. 
Başa çatmaqda olan 2014/15 mövsümünün əvvəlki 4 oyununda məğlub olan Azərbaycan millisinin zəif nəticəsini yeni baş məşqçi təyinatı ilə əlaqələndirmək olar. Hər halda, millinin yeni baş məşqçisi Fernandu Santuşun komandaya tam uyğunlaşa bilmədiyi, heyətdə seleksiyabənzər dəyişikliklər turnir ərzində aydın görünürdü. Bəzi oyunlarda komanda çox ehtiyatla oynayaraq əks-hücum şanslarını qaçırırdı, digərlərində isə əksinə, çox risk edirdi, rəqiblərin hücumları zamanı boş mövqelər buraxırdı. 

Yığma Millətlər Liqasında növbəti matçını noyabrın 16-da Estoniyaya qarşı keçirəcək. Bu rəqibinə Estoniyadakı qarşılaşmada uduzan (1:3) seçmənin Qəbələdəki oyunda, eləcə də üç gün sonra İsveçdə sırf nəticəyə yönəlik oyun sərgiləməsi vacibdir. Çünki söhbət komandanın aşağı liqaya yuvarlanmaq riskindən gedir. Bəs yığma hansı halda C Liqasında qala bilər? 
İlk növbədə qeyd edək ki, ötən tsikllə müqayisədə reqlamentdə dəyişiklik var. 2022/2023-də C Liqasında qrup sonuncularından ən zəif nəticə göstərən 2 komanda arasında pley-off görüşü keçirilmiş, iki oyunun nəticəsinə görə Cəbəllüttariqi üstələyən Litva yerini qorumuşdu. D Liqasından isə 2 komanda C-yə yüksəlmişdi. Builki reqlament dəyişikliyi D Liqasındakı qruplarda komanda sayının eyni olmasına xidmət etdi. Belə ki, ötən mövsüm 1-ci qrupda 4, 2-də 3 komanda yarışırdısa, hazırda hər ikisində üç (cəmi 6) iştirakçı var. 
Yeni reqlamentə əsasən, C Liqasında qrup sonuncusu olacaq 4 komandadan ən zəif nəticə ilə yadda qalan 2 iştirakçı birbaşa D-yə yuvarlanacaq. Onları aşağı liqadan qrup liderləri birbaşa vəsiqə ilə əvəz edəcək. C-də qrup sonuncularından digər ikisi isə D qrupunda 2-ci yeri tutan komandalarla pley-off görüşü keçirəcəklər. 

İndki halda vəziyyət ürəkaçan deyil. Son 2 oyunu nəzərə almasaq, yığmamız qrup sonuncuları arasında ən zəif nəticə göstrərən komandadır. Santuşun rəhbərlik etdiyi komanda 4 oyunda xal qazanmamaqla yanaşı, cəmi 3 qol vurub və 11 top buraxıb. Başqa sözlə, topların nisbəti mənfi 8-dir. Azərbaycandan başqa, Litva 2-ci, Lüksemburq 3-cü, Farer adaları 4-cü qrupda aşkar autsayder mövqeyindədir. Dörd turun nəticəsinə əsasən, Litva ilə yığmamız D divizionuna düşməyə real namizəddir. Amma Estoniya üzərində qazanılacaq istənilən hesablı qələbə Azərbaycan millisinin C Liqasında qalmaq şansını artıracaq. Düzdür, minimal hesablı qalibiyyət işə yaramayacaq. Belədə həm Estoniya ilə şəxsi oyundakı geriliyi (rəqib öz meydanında 2 top fərqi ilə qalib gəlib) aradan qaldırmaq mümkün olmayacaq, həm də vurub-buraxılan qolların saldosunda fərq aradan qalxmayacaq. Qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycanda bu göstərici -8-ə, Estoniyada isə -5-ə bərabərdir. Qəbələdə 2 top fərqli qələbə qazansaq, rəqəm xeyrimizə dəyişəcək: -6:-7. 

Ən pis halda, yəni millinin minimal hesablı qələbəsi D Liqasına yuvarlanmamaq üçün əlavə şans yaradacaq. Belə ki, 3 xal qrup sonuncularının sıralamasında dəyişikliyə səbəb olacaq, ən zəif 2 komandan biri biz olmayacağıq. Bu isə D Liqasında 2-ci yeri tutan komandalardan biri ilə pley-offda oynamaq fürsəti verəcək. Hazırda D Liqasında vəziyyət belədir: 

Əlbəttə, biz hazırki duruma əsasən şansları dəyərləndiririk. Azərbaycan millisi 5-ci turda Estoniyanı məğlub edib turnir vəziyyətini düzəltsə də, son oyunda durum yenidən dəyişə bilər. Altıncı turda Azərbaycan İsveçlə, Estoniya isə Slovakiyayla qarşılaşacaq. Həm biz, həm də estonlar qrup mübarizəsinə səfərdə yekun vuracağıq. Həm İsveçin, həm də Slovakiyanın qrup liderliyinə can atdığını nəzərə alsaq, Estoniya ilə Azərbaycan yığmasının şansları bərabər dəyərləndirilə bilər. Ancaq iddialılar da bu turda qarşılaşacaqlar və belədə siuasiya dəyişə bilər. Tərəflərdən hansı qələbə qazansa və prinsipial rəqibi üçün əlçatmaz olsa (ilk görüşdə bərabərə qalıblar - 2:2), son tura formal yanaşa bilər.  

Hələliksə Fernandu Santuşun komandasının bəxti gətirmir. Vəziyyətin bu həddə gəlib çatmasında zədələrin çoxluğu, liderlərin olmaması müəyyən qədər rol oynayıb və təəssüf ki, bu, yenə də davam edir. Mövsümün startı ərəfəsində Şahruddin Məhəmmədəliyevin zədələnməsi və "1 nömrə" ilə bağlı qeyri-müəyyənlik, Emin Mahmudovla Ramil Şeydayev arasında soyuqluğun milliyə təsiri nəticəsində lider yoxluğunun yaranması, vacib oyunlar ərəfəsində Mahmudovun, eləcə də Rüstəm Əhmədzadənin zədələnərək heyətdən çıxarılması, Mahir Emrelinin cəzalı olması işləri çətinləşdirir.
Bizdən milli komandamıza uğur arzulamaq qalır...

Mirağa Mirzəyev

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə çap olunub.