(Yazı "Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafı” mövzusu üzrə hazırlanıb)
Öz övladının gələcəkdə sağlam olmasını istəməyən valideyin yoxdur.
Sağlam gələcəyin bir nömrəli təminatçısı isə idmandır. İdman həm uşaqların sağlam inkişafında, həm də gənclərin zərərli vərdişlərdən uzaq qalmasında böyük rol oynayır. Demək olar ki, hazırda nəinki paytaxtda bütün bölgələrimizdə də idmana aid mərkəzlər, komplekslər, meydançalar inşa edilib. Amma müşahidələr göstərir ki, valideyinlər övladlarının fərqli idman növlərində ilk addımlarını pulsuz ata biləcəyi barədə məlumatsızdır.
Hədəfimiz dəyərli oxucuları məlumatlandırmaq, idman ocaqlarından necə faydalanacaqları haqda məlumat verməkdir.
Başlayaq idmanın şahı olan futboldan. Bu gün ölkədə özəl (pullu) futbol məktəbləri ilə yanaşı, həm də peşəkar səviyyədə fəaliyyət göstərən klub akademiyaları var. Bakıda "Neftçi", "Qarabağ" və "Sabah"ın, Sumqayıtda "Sumqayıt"ın nəzdində azyaşlılara bu idman növünün sirləri öyrədilir. Bölgələrimizdən danışsaq, "Qəbələ", "Turan Tovuz" akademiyalarını, Şamaxı Futbol Məktəbini və Gəncə Futbol Akademiyasını nümunə gətirmək olar. Belə mərkəzlərdə uşaqlar həm də tibbi qayğı ilə əhatə olunur. Bu akademiyaların bəzilərinin ərsəyə gəlməsində AFFA-nın danılmaz rolunu qeyd etmək lazımdır.
Uşaqlar xaraktercə fərqli olduqları kimi, idman növlərinə münasibətləri də müxtəlifdir. Tutaq ki, top oyunlarına üstünlük verməyən, ancaq digər dinamik idman növləri ilə məşğul olmaq istəyənlər də az deyil.
Məsələn, badminton.
Azərbaycan Badminton Federasiyasının mətbuat katibi Kənan Hakimovla söhbət zamanı müəyyən olundu ki, idmanın bu növü ilə məşğul olmağa başlamaq ödənişsizdir.
Badmintonla məşğul olmaq qanda faydalı xolesterinin (HDL) səviyyəsini artırır, zərərlinin səviyyəsini azaldır. Bu isə ürək sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Həm də qılıncoynatma federasiyasının mətbuat xidmətinin rəhbəri olan Hakimov onu da qeyd etdi ki, azyaşlılardan qılıncoynatmaya həvəs göstərən uşaqlar da təmənnasız olaraq bu sahədə peşəkarlardan dərs ala bilər. Qılıncoynatma travmatik idman növü deyil və bədənin bir çox nahiyələrinə müsbət təsir göstərir. Qılıncoynatma ürək üçün əla kardioyükdür. İdmanın bu növü ideal bədən quruluşunun formalaşmasına zəmin yaradır.
Misal kimi daha fərqli idman növünü nəzərdən keçirək.
İki ay öncə Azərbaycan Kanoe və Avarçəkmə Federasiyası mətbuat konfransı keçirərkən uşaqların idmanın bu növünə cəlb olunması daha çox müzakirə olundu. Suala cavab olaraq federasiya rəsmiləri qeyd etdilər ki, yeniyetmələr kanoe və avarçəkmə ilə pulsuz məşğul ola bilər.
İdmanın bu növü ilə məşğul olmaq uşağın əzələlərini gücləndirir, bədənin dözümlülüyünü artırır, tənəffüs sisteminin və ürəyin işini yaxşılaşdırır.
Qeyd etməliyik ki, adı çəkilməyən bir çox idman federasiyalarının tərkibində oxşar məktəb və zallar mövcuddur.
Regionlarımıza fəaliyyət göstərən Olimpiya Komplekslərinin rəsmiləri ilə də əlaqə saxladıq.
Tovuz rayonunda yerləşən kompleksin meneceri Sabir Rzayev saytımıza açıqlamasında idman kompleksinin göstərdiyi pulsuz xidmətlərdən söhbət açdı:
"Kompleksimizə həm şəhərin özündən, həm də qəsəbə və kəndlərdən gələnlər var. Sevindirici haldır ki, üzgüçülüklə məşğul olmaq həvəsində olan qızların sayı çoxdur. Taekvondo üzrə yetişdirdiyimiz həm oğlan, həm də qız idmançılarımız respublika birinciliyində iştirak edirlər. Hazırda komandamız kəmər uğrunda yarışlara hazırlaşır. Hətta yetirmələrimizi digər idman klubları və cəmiyyətləri transfer edirlər. Boks, güləş, karate və sair idman növü üzrə komandalarımız da mütəmadi olaraq respublika birinciliklərində iştirak edir, yaxşı nəticələr qazanırlar. Pulsuz fəliyyət göstərən idman növlərindən biri də futboldur. 5 yaş qrupu üzrə futbol dərsləri keçirik. Bizim kompleksdə yetişən uşaq futbolçuları Tovuzdakı futbol akademiyasına göndəririk".
Lənkəran Rayonu Olimpiya Mərkəzində isə bəzi idman növlərinin (üzgüçülük, fitnes zalı və süni örtüklü həvəskar futbol meydanı) istifadəsi ödənişlidir. Qurumun rəsmisi Elçin Daşdəmirəvun sözlərinə görə bu, təbiidir. Belə ki, kompleksin əməkdaşlarının maaşı və digər xərclər həmin ödənişlər sayəsində mümkün olur. Ancaq kompleksin digər idman növləri hər zaman yerli sakinlərin üzünə açıqdır və ödənişsizdir.
Bölgələrimizdə yerləşən digər Olimpiya Komplekslərinin nümayəndələrindən də həmin cavabı aldıq.
İstənilən idmanla məşğul olarkən uşaqlar yalnız sağlamlıq deyil, uğurlu gələcək və parlaq karyera qurmaq şansı da əldə edir.
Bütün hallarda, dövlətin nəzarəti altında yaradılan şərait ölkənin sağlam gəncliyi üçündür. Hər bir valideyinin isə mövcud şəraitdən yararlanması vacibdir. Müxtəlif idman növləri ilə məşğul olan azyaşlılar gələcəkdə bu sahədə peşəkar olmasa belə, ən azı vaxtını səmərəli keçirir, pis vərdişlərdən uzaq olur, dünya görüşünü artırır və sadalananlar fonunda gələcək naminə böyük bir addım atmış olur.
Emin Şəmsiyev
Material Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmışdır.